Viooltjesfamilie – Violaceae
Dit is 1 van mijn studies die ik heb gedaan, deze was voor bij Emerald Foundation, waar ik schilderingen van viooltjes als opdracht heb gemaakt, zie portfolio en dit is het bijbehorende document.
(2006) Het is van voor de studie fytotherapie. Het is op een manier heel globaal, ik ben mij ervan bewust. Door het vertalen heb ik een paar aanpassingen gedaan. GOUDA, 22 september 2017.
De geslachtsnaam ‘Viola’ betekent ‘de overweldigde’ maar ‘vion’ betekent ook ‘welriekend’ en ‘ion’ staat voor ‘het kleinste deel’.
De soort naam ‘viola tricolor’ is samengesteld uit de woorden ‘tri’ wat staat voor ‘drie’ en ‘color’ betekent ‘kleur’.
Engels: wild pansy, heartsease, violet pansy, our lady’s delight
Frans : pensée sauvage, violette
Duits : Dreifarbiges Veilchen, Stiefmutterchen, Veilschen, Dreifaltigkeitsblume, Samtblümlein
De woorden pansy en pensée zijn beiden afgeleid van het Franse woord penser, wat denken betekent.
Vroeger was het driekleurig viooltje het symbool van herinnering, om deze reden werd het veel op graven geplant.
Volksnamen: achterumkiekertje, akkerviooltje, blauw engeltje, drievuldigheidsbloem, eksteroog, glazen muiltje, liefdeszaligheid, nacht-en-dagjes, schoon-en-muiltje, stiefmoedertje, veldvioletten, wilde pensee, zeeschulpje en nog andere.
Viooltjes werden in verschillende culturen met verschillende concepten geassocieerd en een opsomming bevat tegenstrijdigheden.
Deze kleine vrolijk gekleurde bloemen staan voor zowel maagdelijkheid als vruchtbaarheid, voor bescheidenheid en paradijselijke weelde, voor deemoed, hoop, voor verleiding en speelse liefde.
De aspecten deemoed, maagdelijkheid en onschuld zijn christelijke associaties die ontstaan zijn door het viooltje tot Mariabloem te maken en het driekleurig viooltje tot symbool van de drieëenheid. (Herba Trinitatis)
In het oude Griekenland waren deze bloemen een symbool van de liefde, in het victoriaanse Engeland wist men dit en heeft men daar snel van gemaakt ‘zuivere onschuldige liefde’.
In de Griekse mythologie komen viooltjes talloze malen voor. Wanneer bijvoorbeeld de godin Persephone (of Kore) jaarlijks uit de onderwereld omhoog komt om de aarde vruchtbaar te maken, groeien deze bloemen op elke plek waar zij haar voeten zet.
Ook Aphrodite, godin van liefde en seksualiteit werd door viooltjes gesymboliseerd en één van haar bijnamen was ‘zij die behaard is met viooltjes’ . In Phrygië, het huidige Turkije, geloofde men dat de eerste viooltjes ontstonden uit het bloed dat op aarde stroomde toen de vruchtbaarheid Attis zichzelf castreerde.
Meer recent was Napoleon een liefhebber van deze lieve bloemetjes, wat een behoorlijke paradox is gezien al hetgeen door deze man geschiedde. Hij werd zelfs Corporal Violette en vader van de viooltjes genoemd. Deze viooltje maakte hij zelfs tot keizerlijk symbool.
Vandaag de dag zijn viooltjes ook bloemenemblemen zoals van de Republiek San Marino, van de Canadese staat New Brunswick, en van de Amerikaanse staten Illinois, New Jersey, en Rhode Island.
Wat betreft geschiedenis, dit veroorzaakt soms verwarring rond de naam ‘viooltje’ en dit valt te begrijpen als men weet dat de Grieken onder ‘ion’ niet alleen viooltje maar ook andere planten (leucoion) verstonden. (Bijvoorbeeld gele muurbloem en lakooibloem)
Het meest verwarring geeft het tussen driekleurig en maarts viooltje.
Rempert Dodoens (1517-1585) wordt genoemd als degene die voor het eerst het driekleurige viooltje als geneeskruid heeft beschreven.
Ik heb mij er niet genoeg in verdiept (2006), maar ik ben ervan overtuigd dat ook Hildegard von Bingen (1098-1179) zeer waarschijnlijk dit plantje genoemd zal hebben. (Ik heb het nu opgezocht (2017) en ze heeft inderdaad Viola Odorate genoemd.)
Er is een heel scala waarvoor deze viola tricolor L. toegepast kan worden met betrekking tot geneeskrachtige werking.
Het kruid is licht behaard en dit wijst op werking op huid en slijmvliezen.
Gele en witte bloemen of een combinatie hiervan betekenen een harmoniserende werking en reinigend qua effect op de spijsvertering. Paarse en blauwe bloemen of een combinatie hiervan hebben een kalmerend effect op het zenuwstelsel.
De uitstraling is kwetsbaar en lieflijk en stralend, kinderen aansprekend. (o.a.)
Voor mensen met een sterk gevoelsleven, het kruid spiegelt het geestelijk welbevinden, de huid te zien als spiegel.
Een verdere opsomming; Dodoens noemt het een uitstekend kruid bij kinderziekten, en voor kwalen van de luchtwegen.
Kinderen met overgangsproblemen. Een kruid voor kwetsbare mensen welke snel uit evenwicht zijn.
Voor de mens met een zwakke constitutie waarbij huidproblemen optreden.
In Engeland werd het veel gebruikt voor hartkwalen., krampen in de borst en borstvliesontsteking.
Mellie Uyldert; Het driekleurig viooltje ontspant en reinigt en is door zijn zachte karakter en werking in het bijzonder geschikt bij kinderziekten. Het is echt een reinigingskruid en wel speciaal voor het lymfatische stelsel, voor het zwakke scrofuleuze, tot huiduitslag geneigde type. Het bevat salicyl en heeft een speciale werking op de huidvaten, werkt daardoor onreinheden uit de huid weg, vooral die van het gezicht. Het geeft een fluweelzachte huid, het heet ook: Samtblümlein, om haar eigen fluweligheid.
Men kan er thee van maken, voor omslagen bij huidproblemen waaronder ook dauwworm, de thee kan gedronken worden, dit veroorzaakt verhoogde afscheiding van urine en zweet, afvoer van vergiften. Het werkt nierreinigend en helpt tegen witte vloed.
Met name urinezuur wordt in sterke mate uitgescheiden. Verder wordt deze thee gebruikt bij katar aan luchtwegen, darmen en blaas en mede ter kalmering van het hart. Vroeger maakte men viooltjessiroop en deze gebruikte men bij tandvleesontsteking.
Eczeem helpt het bij, voetschimmel, zitbaden voor algeheel welzijn, maar met name de schilferige huid.
Genoemd wordt verder darmontsteking, ondersteund werkend bij de auto-immuunziekte, zoals de ziekte van Crohn.
Slapeloosheid,, ziekte van de alvleesklier.
Ik denk dat het individueel is qua werking van heel specifieke ziektes en wat meer algemeen werkend bij huidproblemen en als reinigingsmiddel.
Maar ook in cosmetische middelen kan het worden verwerkt, in zeep, parfum. Als ontsmettingsmiddel en zelfs als laxeermiddel.
In de keuken kan men de bloemblaadjes gebruiken en zoals al genoemd er kan siroop van worden gemaakt, ook als smaakmaker.
De oertinctuur en de thee worden gemaakt van bovengrondse delen. Olie van de bloemen.
Het oogsten dient nauwkeurig te gebeuren en voorzichtig, de plantjes moeten in alle vroegte als de dauw net is opgetrokken worden geplukt, voordat ze verwelkt zijn en hun kroonbladeren hebben verloren.
Alleen in gedroogde vorm bewaren ze hun mooie kleuren, in een afsluitbaar bewaarmiddel.
(Er zijn nu wat meer moderne manieren/technieken)
Het geslacht is vrouwelijk, het bijbehorende element is water, astrologisch gezien valt het onder de heerschappij van Venus, sommige noemen Saturnus als planeet. Krachten liggen in liefde, regenmagie en liefdesdivinatie.
Wanneer je het draagt trekt het liefde aan, deze bloemetjes groeien in de vorm van een hart en wanneer ze voortvarend groeien zal dit met liefde zijn.
Dr. Vogel, VSM, en andere bedrijven welke werken vanuit de fytologie, homeopathie , maken gebruik van dit viooltjesgeslacht.
Op antroposofisch gebied heb ik geen literatuur ter beschikking om het gebruik vanuit dit gebied aan te geven. (En nog eens ik heb nu op internet gekeken en het wordt op antroposofisch gebied gebruikt)
Heel bekend is Bach bloesemtherapie, deze gebruikt het waterviooljte. Er is legio literatuur over dit onderwerp.
In de planten- en kruidenwereld is er nog veel wat voor ons verborgen is. De waarheid. Bekende namen worden genoemd zoals Emil Schlegel, Paracelsus , van Helmont, Dodoens, von Bingen, de Cleene en Jeune, Mrs. M. Grieve, David Hoffmann, Dr. Chen You-wa, Schultes en Hofman, Scott Cunningham en nog vele andere en voor ons bovenal natuurlijk Rudolf Steiner.
Intuïtie en mystiek spelen een grote rol, er manifesteert zich wijsheid en schoonheid in deze planten- en kruidenwereld.
Bronvermelding:
Plantaardigheden.nl, door Gonnie van Elteren
Lexicon der Geneeskruiden door Mellie Uyldert
Magie der bloemen door Eva Sawada
De kleine Dokter van Dr. Vogel